Que saben as abellas de...matemáticas?
August 28, 2021 at 10:33 am,
No comments
Pero as abellas deben utilizar unhas "matemáticas" bastante máis avanzadas e complexas que as nosas porque hai máis de 60 millóns de anos que resolveron un problema que nós aínda non acabamos de resolver de todo.
O problema en cuestión é a "Conxetura de Varro" ou tamén chamada "Conxetura do panal de abellas".
Transcurría o ano 36 antes de Cristo cando o romano MarcusTerentius Varro reparou nas abellas e caeu no seu encantamento. El propuxo a conxetura seguinte: o teselado hexagonal debe ser a maneira de conseguir dividir unha superficie en rexións de igual área co mínimo perímetro total. Un grego chamado Pappus de Alexandría tamén caeu fascinado e fixouse no maior volume do teselado hexagonal.
Pero demostrar unha conxetura é algo ao que un humano matemático non se pode resistir.
Tiveron que pasar máis de 2.000 anos para que Thomas Callister Hales conseguira demostrar a "Conxetura de Varro" en 1999 e non sen controversia xa que para elo tivo que recurrir a ordenadores potentísimos que tiveron que facer calculos moi complexos.
Pero as abellas estaban ao seu e elas xa sabían dende había millóns de anos cal era a forma que tiña que ter un recipiente para que nel collera o maior volume co mínimo de cera posible que ven sendo o mesmo que se plantexaban Varro e Pappus.
Creo que as abellas buscaban resolver outro problema máis importante aínda e que estaba relacionado co aforro enexético ou aforro de cera, que vén sendo o mesmo.
Xa se sabe que neste planeta só hai unha especie que desparrama enerxía por onde pasa pero as demais formas de vida aforran enerxía ao máximo. Debe ser o máis preciado que hai no Universo.
Ben se sabe que a fabricación de cera polas abellas é algo moi custoso. Tanto que deben consumir máis de 7Kg de mel para facer un só quilo de cera!!!
Pero os humanos seguíamos a voltas coas nosas teimas e no século XVII o Alemán Kepler fixouse no fondo das celiñas e nos rombos que formaban.
No XVIII o italiano Miraldi chegou a medir os ángulos deses rombos.
www.naukas.com
Un francés chamado Réamur lanzou un reto aos seus colegas para que calcularan teóricamente eses ángulos que facían o volume máximo. O suizo König foi o primeiro en dar un resultado pero non coincidía co que facían as abellas así que algúns pensaron que as abellas estaban equivocadas. Pero o escocés MacLaurin deulle a razón ás abellas xa que König utilizara unhas tablas logarítmicas con un erro de imprenta. De seguro que as abellas non cometerían tal fallo. O delas é máis ben unha "imprenta" xenética.
Daquela, as abellas evolucionaron tanto que xa non precisan das matemáticas para construir as súas celas, nin falta que lles fai. O segredo estaba no material de construción e nas súas propiedades termoplásticas.
Science Photo Library
Chegado a este punto espero non decepcionarvos se vos digo que as abellas non fan hexágonos, nin rombos, nin miden ángulos, nin utilizan tablas logarítmicas. O que fan son cilindros de cera arredor do seu corpo e unha vez rematados danlle calor ata alcanzar os 43°C. A esta temperatura acontece algo verdadeiramente extraordinario que ten que ver máis coa física e coa natureza de cera que coa xeometría.
A nós non nos queda outra que seguir utilizando as matemáticas como ferramenta de coñecemento dunha natureza que sempre nos sobrepasa.